Tuesday, November 25, 2014

Ayisigi Sonati / MOONLIGHT SONATA

                                    BEETHOVEN AYISIGI SONATI ' NIN HIKAYESI

Beethoven’ın 1792-1822 yılları arasında yazdıgı 32 sonat icinde en tanınmısı , hic süphesiz , C-diyez minör 14. Piyano Sonatı "Quasi una Fantasia" ya da popüler ismiyle Ayısıgı Sonatı ’dır ve benimde en sevdigim klasik eserlerden biridir .

 
Sonatla ilgili bir cok rivayet anlatiliyor , iclerinden benim en sevdigim hikaye soyle ;
Bir gün Beethoven, bir arkadası ile birlikte Viyana sokaklarında dolasmaktadır . Tam bu sırada bir apartmandan piyano sesi geldigini duyar ve kafasını kaldırıp bakar . Apartmanın ikinci katındaki cam acıktır ve ses oradan gelmektedir . Arkadasına , calan kisinin muhtesem caldıgını ve onu görmesi gerektigini söyler . Ikisi birlikte ikinci kata cıkıp kapıyı calarlar . Kapıyı acan kadın , Beethoven’ı hemen tanır ve sok olur . Beethoven , piyano sesine geldigini ve mutlaka calan kisiyi görmek istedigini söyler . Kadın , piyanoyu calanın kızı oldugunu ve tanısmaktan mutlu olacagını belirterek onları iceri alır .

Beethoven , piyano calan kızın oldugu odaya girer . Annesi kıza , Beethoven’ın geldigini söyler ve kız cok heyecanlanır , hemen ayaga kalkar , fakat kız kördür . Bunu gören Beethoven , “ lütfen benden birsey isteyin ” der , maddi bir sey isteyeceklerini düsünerek . Kızın cevabı su olur ; “ben hic ayısıgı görmedim , bana ayısıgını anlatır mısınız ? ” bunun üzerine Beethoven piyanonun basına gecerek , ayısıgı sonatını , dogaclama olarak besteler .

Anlatılan diger 2 rivayetten biri ise ; Sonat o zaman 16 yasındaki ve bazı uzmanlara göre bestecinin “ölümsüz sevgili”si olan güzel Kontes Giulietta Giucciardi’ye ithaf edilmistir . O günlerde kontese tutkulu bir askla baglanan Beethoven arkadası Wegeler’e yazdıgı mektupta “ Simdi tekrar biraz daha mutlu yasıyorum ve insanlar arasına karısıyorum . Bu degisikligi , beni seven ve benim de sevdigim sevimli, büyüleyici genc bir kız yarattı . Iki yıldan beri tekrar biraz mutluluk duyuyorum ” diyordu .

Ucuncu rivayet ; Beethoven hayatı boyunca sevdigi tek kadin olan Elise ile ilgili . Bazı kaynaklar cok yakın bir arkadasının , bazıları ise abisinin esi oldugunu ve bu iliskiden bir cocuklarının oldugunu , Beethoven'ın , yasadıgı sürece bu cocuktan baba kelimesini duyamadıgını yazıyor .
Beethoven , tek askım dedigi Elise ile mektuplasmaktadır . Ona olan askını FÜR ELISE adlı muhtesem eserinde anlatmıstır .
Beethoven ve Elise birgün , her türlü tehlikeyi göze alarak , kacmaya karar verirler . Bulusma yeri ve saati kararlastırılır .
Elise zamanında gelir ama Beethoven gelemeyecektir , cünkü onu ve yanındakileri tasıyan fayton yagmakta olan yagmurdan dolayı camur deryasına dönen yolda bir cukura saplanır .
Hemen inerler . Beethoven gec kalmak üzeredir . Faytonu cukurdan cıkarmak icin ilk önce o atılır ve tekerlerin altına yatar .
Bütün ugrasılara ragmen faytonu cukurdan cıkaramazlar . Beethoven’in baska caresi yoktur , kosmaya baslar .
Cok gec kalmıstır .
Ancak bulusma yerinde bekleyen Elise’in dayanacak gücü kalmamıstır , sevgilisinin gelmeyecegini düsünür .
Halbuki gitmek icin odanın kapısını actıgı sırada , Beethoven binanın dıs kapısından iceri girmistir bile .
Ne yazık ki Elise gitmek icin , Beethoven de biricik sevdigine kavusmak icin iki yönlü merdivenin farklı taraflarına yönelir ve birbirlerini göremezler .

Beethoven o gece cektigi acıyı Ayısıgı Sonatında (No:14 C#min MoonLight Sonata op 27) ölümsüzlestirir .
Hangi rivayetin tam olarak dogru oldugu bilinmese de yasamı boyunca saglık sorunları ceken Beethoven 56 yasında öldügünde dünyaya kazandırdıgı cok sayıda bestesinden 9. Senfoni kadar en tanınmısı olan Ayısıgı Sonatı’nı dinlerken bahsedilen rivayetlerdeki gibi ne kadar romantik bir eser oldugu konusunda sanırım hemfikir olmayan yoktur . Bu kısa anlatimin ardından bahsi gecen bu rivayetleri de degerlendirerek bir kez daha dinleyelim Beethoven’ın bu ölümsüz eserini .

                                                   

No comments:

Post a Comment